Trần Thu Hà's Vocal Analysis

Voice type: Soprano
Vocal range: B2 - D6 (3 octaves 1 note 1 semitone)

Supported range: G3 - C5/C#5
Supported range (có head voice): G3 - F#5/G5
Lowest/Highest supported note: Eb3 / C#5 / G5
Highest resonant belt: C#5
Highest mixed note: C6

-I INTRODUCTION

      Một trong 4 diva của Việt Nam. Trần Thu Hà được sinh trưởng trong một gia đình "nhà nòi" khi cha cô là nghệ sĩ nhân dân Trần Hiếu, mẹ cô là nhà giáo Vũ Thúy Huyền, chú cô là nhạc sĩ Trần Tiến. Cô bắt đầu gây được tiếng vang với dự án âm nhạc Nhật Thực với những đổi mới trong phong cách âm nhạc, hòa âm, phối khí. Hiện tại, Trần Thu Hà ghi dấu ấn là một trong những giọng nữ cao có nền tảng kỹ thuật tốt và phong cách âm nhạc cực kỳ đa dạng trong làng nhạc Việt.
-II STRENGHTS AND WEAKNESSES

Strengths:

• Có thể hát xuống tận B2 (note rất trầm với Soprano)
• Phát triển khá đều các kỹ thuật
• Đạt được resonance khá lớn từ G#4 tới B4
• Có khả năng sử dụng kỹ thuật pianisimo và legato 
• Điều khiển hơi thở và kỹ thuật lấy hơi chính xác
• Aligity phát triển tốt với note separation rõ ràng và chính xác về cao độ
• Head voice khá vang, placement linh hoạt và support ổn định đến G5 (còn khả năng có thể support cao hơn)
• Xử lý bài hát tinh tế, có chiều sâu, truyền đạt cảm xúc ổn
• Có thể hát nhiều thể loại với phong cách đa dạng, biến hóa

Weaknesses:

• Có xu hướng hạ thanh quản từ F#3 trở xuống
• Có thể bị hạ thanh quản ngay tại G3 nhiều lần trong 1 bài hát
• Điều khiển hơi thở rất mất kiểm soát khi vocal fatigue xuất hiện
• Note tính từ C#5 trở lên thường bị strain khá nặng
• Push rất nhiều kể từ Bb4 trở lên
• Strain thậm chí có thể xuất hiện ở quãng trung và cao trong supported range
• Vocal runs thường bị messy với những đoạn vocal runs trung bình - khó, note separation thường hơi mờ ở những đoạn vocal runs trung bình

-III OVERALL ANALYSIS

         Là một trong 4 diva của Việt Nam, nếu nói về chất giọng, khi so 3 người còn lại thì rõ ràng chất giọng của Trần Thu Hà không nổi trội bằng. Cô không có chất lửa hừng hực như giọng hát của Thanh Lam, không có chất hàn lâm cùng sự nồng nàn như giọng hát của Mỹ Linh, cũng không có sự tinh tế và sự thuần khiết như giọng hát của Hồng Nhung. Chính Trần Thu Hà cũng từng thừa nhận điều này trên báo chí. Thế nên cô đã nổ lực để tìm ra hướng đi rất riêng phù hợp với bản thân mình, và đến bây giờ, khi nhắc đến Trần Thu Hà khán giả có thể dễ dàng nhớ đến một diva với phong cách cực kỳ biến hóa cùng những kỹ thuật tinh tế được đan cài khéo léo vào bài hát.
       Nhìn lại trước đây trong phần trình diễn Lắng nghe mùa xuân về (2:10), có thể nghe thấy Trần Thu Hà chọn cách hát vô cùng heady, dù có support nhưng vẫn rất nông, kèm theo đó là nasality, throat tension, glotta tension, và resonance hoàn toàn không xuất hiện. Note A4 tại 2:32 hơi closed throat và có một chút throat tension, trong khi ba note B4 - C5 - D5 tại 2:36 đều strain. Sang đến phần trình diễn Tình yêu tôi hát với Bằng Kiều, Trần Thu Hà vẫn heady nhưng không còn heady như trước, đáng nói là ở quãng trầm cô cho thấy khả năng muscle coordination phù hợp cùng tập trung vào breath control. Và kết quả là những supported G3 đã có. Thế nhưng quãng trung và cao của Trần Thu Hà vẫn còn chưa đạt độ mở thích hợp và cô vẫn còn strain khá nhiều ở C5 tại 4:12. Đó là trước đây, nhưng càng về sau, Trần Thu Hà càng cho thấy nhiều sự tiến bộ trong kỹ thuật của mình.
       Nói về quãng trầm, đây là quãng mạnh nhất của Trần Thu Hà khi cô thường xuyên cho thấy support đến G3, note khá khó với 1 soprano. Từ B3 đến A3, Trần Thu Hà cho thấy sự dễ dàng gần như tuyệt đối với vocal placement rất tốt, nền breath support đầy đủ và vocal cords kết nối tốt. Tiêu biểu như note B3 trong Mùa hè đẹp nhất, B3 trong Thu cạn, Bb3 trong Đường chiều lá rụng (resonance), Bb3 trong Sắc màu, Bb3 trong Vết lăn trầm, Bb3 trong Phố nghèo, A3 trong Đêm nằm mơ phố, B3 - A3 trong Cầu vồng đêm mưa, A3 trong Một mình, A3 trong Mẹ tôi. Từ G#3 đến G3, đây đã nằm ngoài quãng thuận lợi của một soprano nhưng Trần Thu Hà vẫn duy trì support đều đặn nhờ khả năng chuyển placement xuống ngực rất linh hoạt, muscle coordination tốt, và đặc biệt là nhờ sự phát triển mạnh của thyroarytenoid muscles (chest voice muscles). Những supported G#3 và G3 có thể kể đến như G#3 trong Tình ca, G#3 trong Mây, G3 trong Mẹ tôi, note G3 khác cũng trong Mẹ tôi, G3 trong Đường chiều lá rụng, A3 - G3 trong Sắc màu, G3 trong Cầu vồng đêm mưa, G3 trong Quê nhà, G3 trong Phố nghèo, G3 trong Anh cứ đi đi. Thế nhưng, đôi khi Trần Thu Hà cũng bị low larynx tại G3 trong Mẹ tôi, G3 trong Còn tuổi nào cho em, G3 trong Tóc gió thôi bay. Việc low larynx tại G3 của cô ngoài do consistency thì thỉnh thoảng nó cũng xảy ra khi Trần Thu Hà đã cho thấy dấu hiệu của vocal fatigue trong giọng hát, làm cô cho thấy nhiều khó khăn để điều khiển luồn không khí qua vocal cords một cách đều đặn, cho nên vocal control bị giảm sút là điều dễ hiểu như G3 trong Đêm. Dưới G3, điểm nổi trội của Trần Thu Hà là tuy bị low larynx nhưng do chest placement rất tốt kèm theo sự phát triển của chest voice muscles nên cô vẫn có thể giữ cho tonality không quá mờ, không airy và lời hát vẫn có thể nghe rõ. Điều đó có thể nghe rõ ở E3 - F#3 trong Anh cứ đi đi, F#3 trong Tình ca, F3 trong Mẹ tôi, note F3 khác cũng trong Mẹ tôi, F3 - D3 trong Cầu vồng đêm mưa, F3 trong Phố nghèo, E3 trong Mùa hè đẹp nhất, E3 trong Mẹ tôi, E3 trong Thu cạn, E3 trong Đường chiều lá rụng, E3 trong Một mình, E3 trong Mây, Eb3 trong Mây, D3 trong Phố nghèo, D3 trong Đêm, note D3 khác cũng trong Đêm, E3 - D3 trong Cầu vồng đêm mưa, D3 trong Đừng gọi tên em nữa. Trần Thu Hà rất hiếm khi hát dưới D3 vì có lẽ D3 đã là điểm giới hạn nơi mà cô có thể cảm thấy thoải mái nhất. Tuy nhiên nếu muốn cô vẫn có thể đưa giọng hát xuống tận B2 và đương nhiên là sẽ kèm theo low larynx nhiều hơn như B2 trong Mây, B2 trong Thu cạn (airy). Mặc dù với sopranos, support được G3 thường xuyên chưa thể gọi là "exceptional", thế nhưng nếu so với những sopranos khác ở Việt Nam thì khả năng support quãng trầm của Trần Thu Hà vẫn có thể gọi là rất đáng kể. Cô còn cho thấy tiềm năng phát triển support quãng trầm hơn nữa khi mà Trần Thu Hà từng 1 lần support được Eb3 trong Mây, note Eb3 không cần nhiều độ nặng của chest voice nhưng vẫn có thể hit với neutral larynx và support. So sành với note Eb3 của 1 soprano khác là Mariah Carey trong clip vocal range, dù cả 2 Eb3 đều có support nhưng note Eb3 của Mariah Carey rõ ràng hơi airy hơn và độ nặng của chest voice nhiều hơn. Điều muốn nói là nếu như Trần Thu Hà có thể support Eb3 thường xuyên với ít chest voice như vậy, nhiều khả năng cô còn có thể support thấp hơn cả Eb3.
        Ở quãng trung, Trần Thu Hà có thể đạt resonance thường xuyên. Từ C4 đến G#4, Trần Thu Hà làm chủ hoàn toàn giọng hát của mình với support rất đầy với resonance thường xuyên như F#4 trong Anh cứ đi đi, G4 trong Đường chiều lá rụng, G4 trong Một mình (resonance), G4 trong Vết lăn trầm, G4 trong Anh cứ đi đi, G#4 trong Quê nhà, G#4 trong Mây, G#4 trong Tình ca, G#4 khác cũng trong Tình ca (resonance). Từ A4 đến B4, Trần Thu Hà vẫn có thể duy trì resonance thường xuyên, ngoài ra do nghiêng khá nhiều về chesty mix, điều đó cho phép Trần Thu Hà có những note belt quãng trung rất đầy, có sức nặng và âm lượng lớn.Tuy nhiên, cô vẫn cho thấy mình có thể giảm chest voice xuống để tạo ra âm thanh nhẹ nhàng và bay bổng nhưng vẫn giữ được resonance. Những supported note từ A4 trở lên ở quãng trung có thể kể đến như A4 trong Thu cạn (resonance), A4 trong Sắc màu, note A4 khác cũng trong Sắc màu (resonance), A4 trong Một mình (resonance), A4 trong Cầu vồng đêm mưa (resonance), A4 trong Mây (resonance), A4 trong Phố nghèo, A4 trong Mùa hè đẹp nhất (resonance), Bb4 trong Mẹ tôi (resonance), Bb4 trong Đường chiều lá rụng (resonance), note Bb4 khác cũng trong Đường chiều lá rụng, Bb4 trong Vết lăn trầm, Bb4 trong Quê nhà, B4 - Bb4 trong Mây (resonance), Bb4 trong Phố nghèo, B4 trong Mùa hè đẹp nhất (resonance), B4 trong Thu cạn (resonance), B4 trong Ngẫu hứng phố (resonance), B4 trong Đêm (hơi tight như supported), B4 trong Tóc gió thôi bay (heady và placement cao hơn nhưng vẫn có resonance). Dù tạo resonance nhiều như vậy nhưng Trần Thu Hà vẫn thường push rất nhiều từ Bb4, quá nhiều air pressure sẽ dễ khiến giọng hát hơi squeeze vì larynx dễ bị đẩy lên, ví dụ như note B4 trong Mùa hè đẹp nhất hơi closed throat và high larynx hay note B4 trong Anh cứ đi đi cũng gặp vấn đề tương tự nhưng nặng hơn do nguyên âm khá đóng. Push nhiều cũng sẽ dẫn đến vocal fatigue nhanh, lại gặp nguyên âm khó thì Trần Thu Hà vẫn có thể bị strain như B4 trong Anh cứ đi đi.
      Quãng cao dù không phát triển mạnh bằng 2 quãng còn lại nhưng không thể gọi là không phát triển khi Trần Thu Hà vẫn cho thấy khả năng support đến C5/C#5. Những supported C5s của Trần Thu Hà thường kèm theo resonance nhưng chưa thực sự là tỏa sáng hết mức của nó. Lí do dễ hiểu là do đi kèm với push (đôi khi hơi nhiều) nên resonance không full và phần nào làm giảm độ đẹp của giọng hát như C5 trong Mùa hè đẹp nhất (resonance), C5 trong Đường chiều lá rụng (resonance), C5 trong Thăng hoa (resonance). Bên cạnh những resonant C5s, thì phần lớn thời gian C5s của Trần Thu Hà chỉ dừng lại ở mức supported như C5 trong Còn tuổi nào cho em (supported nhưng hơi shouty), C5 trong Mùa hè đẹp nhất (push, khá tight và closed throat, support shallow), C5 trong Vết lăn trầm (push, hơi closed throat), C5 trong Thăng hoa (ít push hơn bình thường). Trần Thu Hà ít khi bị strain ở C5, nếu có chỉ là những khi vocal fatigue xuất hiện rõ, ví dụ như C5 trong Cầu vồng đêm mưa (high larynx), note C5 khác cũng trong Cầu vồng đêm mưa, C5 trong Đêm (strain một phần cũng vì nguyên âm "ư" khá đóng). Trần Thu Hà là một ca sĩ rất hiểu giới hạn của bản thân mình, cũng như ở quãng trầm, cô ít khi hit những note trên C5 vì cô cho thấy rõ sự khó khăn khi với chúng. Lý do chính là mixed voice của Trần Thu Hà vốn rất chesty, khi càng lên cao, chesty mix sẽ làm cho giọng hát mang nhiều độ nặng không cần thiết, kể cả khi support được C#5 như C#5 trong Tình ca, note C#5 khác trong Tình ca, C#5 trong Mây, C#5 trong Tình yêu tôi hát thì tất cả đều thiếu vocal freedom, hơi tight và kèm theo một lượng không nhỏ pushing. Rất hiếm khi resonance có ở C#5, trong phạm vi bài analysis, chỉ ghi nhận được 1 resonant C#5 duy nhất của Trần Thu Hà trong Tình ca. Trên C#5, Trần Thu Hà gần như chưa từng cho thấy bất kỳ dấu hiệu của support, thay vào đó, note phát ra rất đóng, strained kèm theo pushing và high larynx. Điều đó có thể nghe thấy ở note D5 trong Đêm, D5 trong Đêm cô đơn, E5 trong Đêm cô đơn, những note E5s trong Thu cạn. Trần Thu Hà từng sustain note F#5 trong Dệt tầm gai, cô sử dụng cách hát khác đó là sử dụng đa phần cricothyorid muscles để tạo freedom cho mixed voice ở quãng cao, mặt khác dùng nhiều air pressure nhất có thể, squeeze các outer muscles và đẩy thanh quản lên cao, do đó note F#5 của Trần Thu Hà không có breath support, strained vì squeeze, push quá nhiều. Throat tension và glotta tension cũng có thể kể đến. Ở một phần trình diễn khác của Dệt tầm gai, cô cũng bị strain giống như cách cô strain ở note F#5 trước. Đỉnh điểm của giọng hát của mình, Trần Thu Hà từng 1 lần belt tận C6 trong 1 unknown performance, dĩ nhiên là đó không thể nào là 1 supported C6 được.
       Trần Thu Hà rất ổn định trong việc sử dụng head voice. Head voice của cô nhẹ nhàng và thanh thoát, dù không connected như head voice của các sopranos trong classical music, tuy nhiên Trần Thu Hà vẫn có thể tạo được head resonance đúng nghĩa với support duy trì đến G5. Placement trong head voice của cô cũng rất linh hoạt, cô có thể duy trì support dù đặt giọng hát ở đỉnh trán như C#5 trong Đêm nằm mơ phố, D5 trong Tình ca, Eb5 - E5 - F#5 cũng trong Tình ca (F#5 hơi push), F5 - E5 - G5 trong Thu cạn, E5 trong Mây, D5 - C5 trong Anh cứ đi đi, hoặc Trần Thu Hà cũng có thể chuyển âm thanh xuống vùng mask nhiều hơn để tạo ra head voice với âm thanh chắc, nặng, mang nhiều màu sắc của mixed voice như note D5 - F5 - E5 trong Mùa hè đẹp nhất, cùng 1 đoạn head voice trong phần trình diễn khác của Mùa hè đẹp nhất, D5 trong Đường chiều lá rụng. Hiện tại, G5 là note cao nhất được hát bằng head voice của Trần Thu Hà, dù note G5 hơi đóng và thiếu hẳn resonance, tuy nhiên, vẫn cho thấy tiềm năng rằng Trần Thu Hà vẫn còn có thể support trên G5, có thể là G#5 hoặc A5.
          Điểm nổi bật của Trần Thu Hà là cô phát triển đều các kỹ thuật, như đã phân tích, quãng trầm, quãng trung, quãng cao, head voice của cô đều được phát triển, và kỹ năng agility cũng không ngoại lệ. Dù chọn những đoạn vocal runs trung bình đến dễ và ít khi chạy vocal run thường xuyên, Trần Thu Hà vẫn có thể thực hiện chúng khá ổn như đoạn vocal run trong Sắc màu, đoạn vocal run trong Tóc gió thôi bay. Đa phần những đoạn vocal run thường nhấn vào độ flow hơn, cho nên note separation đôi khi hơi mờ như đoạn vocal run trong Thu cạn, đoạn vocal run khác cũng trong Thu cạn.
        Kỹ năng agility của Trần Thu Hà ngoài thể hiện ở những đoạn vocal runs, độ linh hoạt trong giọng hát còn thể hiện trong cách cô chuyển placement từ đỉnh trán sang mask, mask xuống ngực. Chính nhờ vậy mà vocal connection của Trần Thu Hà thường liền mạch. Ngoài việc connect giữa mixed voice và head voice như đã dẫn chứng ở những đoạn head voice phía trên, ví dụ trong Thu cạn, Tình ca, Trần Thu Hà còn có thể chuyển từ mixed voice sang head voice nhiều lần trong một câu hát mà vẫn duy trì được support như trong Thu cạn hay Đường chiều lá rụng. Trần Thu Hà cũng có thể chuyển từ mixed voice sang pure chest voice khá mượt mà và mềm mại như khi cô đi 1 legato từ G4 xuống G3 (1 octave) mà vẫn giữ được tonality và support đều đặn trong Quê nhà, hoặc khi đi từ D4 xuống G3 cũng được thực hiện khá tốt trong Phố nghèo. Khi connect giữa 2 note với cao độ trên 1 octave như từ Bb4 xuống G3 trong Vết lăn trầm,  dù Trần Thu Hà cho thấy cô vẫn có thể chuyển placement khá thuần thục nhưng support vẫn không đủ mạnh khi xuống đến G3, cho nên note G3 hơi bị low larynx và vocal projection không forward như những supported G3 của cô.
-IV OVERALL ASSESSMENT

-V RATING

Rank B-

-VI BEST PERFORMANCE(S)